Column – Word je van geloven een beter mens?

Vandaag las ik een column in Trouw van Bert Keizer. Daarin schreef hij het volgende:

Laten we toch onder ogen zien dat de Bijbel als heiligend bedoelde tekst niet heiligt. Maar hij verloedert ook niet. De Bijbel, het christelijk geloof, de dogmatiek, de katholieke kerk, de synodes, de oecumene, de concilies, de theologie - 'de hele santekraam' in Reve's woorden -, leidt tot van alles, maar niet tot betere of slechtere mensen. Twintig eeuwen godsdienstgeschiedenis vormen een verpletterend bewijs. (Trouw, 31-8-2018)

Met ander woorden: geloof doet niets. Niet in positieve zin, niet in negatieve zin. (Voor dat laatste moet je tegenwoordig al dankbaar zijn, lijkt het.) Maar is dat zo en is het bewijs zo “verpletterend”? Als ik alleen al denk aan de medische zorg die, geïnspireerd vanuit het christelijk geloof, door duizenden en duizenden wereldwijd op gang is gezet onder vaak uiterst moeilijke omstandigheden, om zo het leed van anderen te verlichten, dan heb ik daar zo mijn twijfels over. Toch, hoewel dit geen “ver van mijn bed show” is, we kennen genoeg mensen zelfs uit onze kerk die dit doen, laat ik de vraag toch wat dichterbij brengen.

Heeft het geloof MIJ veranderd? Is de navolging van Christus een theorie gebleven of herken ik daar dingen van in mijn leven? Ik denk dat dat een vraag is die het zeker waard is serieus genomen te worden.  Natuurlijk worden we “door genade behouden, door het geloof, en dat niet uit uzelf”. Maar we zijn ook bedoeld om “goede werken te doen” (Efeze 2:8-10). In de Bijbel is het één nooit in tegenstelling met het ander: genade heeft altijd een doel. En dat doel is wel degelijk om betere mensen van ons te maken, die meer op Jezus gaan lijken.

Natuurlijk is dat een proces. God gooit geen schakelaar om in ons hoofd waarna ineens een compleet ander “programma” gaat draaien en we als robotten op afstand bestuurd 100% vanuit liefde leven. (Kan een robot sowieso liefhebben?) Nee, die verandering gaat niet langs ons heen, maar door ons heen. Stukje bij beetje. Met hoogte en dieptepunten. Stroomversnellingen en soms dood tij.

Maar ik heb wel degelijk mensen zien veranderen, ten goede. Overigens ben ik het toch wel deels eens met Bert Keizer. Ik geloof inderdaad dat niets van wat hij noemt mensen verandert. Dat doet alleen de Heilige Geest. Zonder de Geest die in ons leven werkt, doet die hele “santekraam” inderdaad niets. Zoals ik ooit iemand heb horen zeggen, je kunt elke dag je fiets in de garage zetten, maar het wordt er geen auto van. Klopt. Maar als je de Goddelijke Monteur aan de slag laat gaan, zal je verbazen wat daar uit kan komen.

Door: Hans Deventer